Jakie są sposoby na wydanie książki na polskim rynku? O czym powinien wiedzieć początkujący pisarz, aby nie wybrać niekorzystnej dla siebie opcji wydawniczej? Na te oraz inne pytania odpowiemy w poniższym tekście – poradniku dla autorów rozpoczynających swoją drogę na polskim rynku wydawniczym.
4 modele wydawnicze na polskim rynku
Jedną z podstawowych kwestii, o której powinien wiedzieć początkujący autor, jest wybór odpowiedniego modelu wydawniczego. Na polskim rynku mamy je 4 do wyboru: wydawnictwo tradycyjne, tradycyjny self-publishing, vanity publishing oraz subsydiacja. Różnice między nimi polegają przede wszystkim na wielkości wkładu finansowego autora oraz jego zaangażowaniu w cały proces wydawniczy. Wyjaśniamy dokładnie:
Wydawnictwo tradycyjne
Wydawnictwo tradycyjne to najbardziej znany model wydawniczy. W ramach współpracy z autorem wydawnictwo publikuje książkę w zamian za licencję lub autorskie prawa majątkowe do utworu. Wydawca pokrywa koszty związane z opracowaniem książki, drukiem, dystrybucją i promocją, płacąc autorowi tantiemy. Wydawnictwo zarabia, ponieważ prowadzona jest odpowiednia kampania sprzedażowa. Jednak na taki model współpracy mogą liczyć tylko wybrani początkujący autorzy, ponieważ wydawnictwo przeprowadza rygorystyczną selekcję.
Tradycyjny self-publishing
W przypadku self-publishingu to autor sam jest wydawcą i pokrywa wszystkie koszty związane z wydaniem książki. Musi też czuwać nad całym procesem wydawniczym i promocyjnym. To oznacza, że zyski uzależnione są wyłącznie od jego działań. Model ten umożliwia publikację praktycznie dowolnych treści. Wydawnictwa selfpublishingowe oferują odpłatną usługę wydania książki, ale bez jej dystrybucji, nie dając wsparcia autorowi. Self-publishing zwykle polecany jest osobom, które są uznawane za ekspertów w danej dziedzinie i posiadają zbudowaną społeczność czytelników gotowych zakupić książkę, bez względu na jej model dystrybucji.
Vanity publishing
W modelu vanity można wydać praktycznie każdą książkę. W tym przypadku autor płaci wydawnictwu za wprowadzenie książki do systemów dystrybucyjnych oraz poszczególne elementy procesu wydawniczego. W zamian za pokrycie wszystkich kosztów otrzymuje wysoki procent od sprzedaży. Musi jednak zadbać o nią sam, ponieważ wydawnictwu nie zależy na sprzedaży książek, nie czerpie bowiem z tego zysku. Wydawnictwo vanity nie daje realnego wsparcia autorowi w zakresie dystrybucji i promocji. To dobre rozwiązanie dla autorów, którym bardzo zależy na wydaniu własnej książki, ale niekoniecznie na dużej sprzedaży.
Subsydiacja
W przypadku subsydiacji rękopisy autorów przechodzą weryfikację, ale nie tak rygorystyczną jak w przypadku tradycyjnego wydawnictwa. Autor ma określony wkład w proces publikacji książki, a wydawnictwo na podstawie udzielonej licencji publikuje, dystrybuuje i promuje książkę. Udziela ono więc dużego wsparcia autorowi, który nie pozostaje sam na początku drogi. Wydawca czerpie w tym wariancie zyski ze sprzedaży książek, dzieląc się nimi z autorem. Autorzy debiutujący w wydawnictwie subsydiowanym mają szansę zyskać kompetencje i wiedzę. Wydawnictwo prowadząc selekcję autorów wybiera propozycje, które mają szanse się sprzedać. Opracowuje je w taki sposób, aby miały jeszcze większy potencjał sprzedażowy. W takim modelu w Polsce działa z sukcesami między innymi wydawnictwo Novae Res. Warto dodać, że wydawnictwo, przed podpisaniem umowy informuje każdego autora, jakie są plany związane z jego książką, jak będzie dystrybuowana i promowana, aby miała szansę pojawić się w księgarniach. Zyskujący popularność autorzy zachęcani są do długofalowej współpracy na tradycyjnych zasadach, co nie jest praktykowane w przypadku wydawnictw typu vanity i selfpublishingu.
